“Planör” kelimesi dilimize, Fransızca “Planeur” sözcüğünden girmiştir. Fransızca karşılığı “Süzülerek uçmak, süzülerek uçarak mesafe kat etmek”tir. 18 yy.’da Fransız Bilim Adamı Labri, ilk planör tasarımlarını gerçekleştirmiş ve uçurmuştur. Tasarımlarında Martı figürleri kullandığı için günümüzde planörcülüğün simgesi martıdır. Günümüzdeki modern planörcülüğün öncüsü sayılabilecek çalışmalar 18 yy. sonlarında Alman Bilim Adamı Otto LİLİENTHAL tarafından yapılmıştır. Bu çalışma 19 yy. başında insanlık tarihinin ilk motorlu uçuşunu gerçekleştiren Amerikalı Wright kardeşler için bir kaynak oluşturmuştur. src="https://img.webme.com/pic/k/kadhav/planor_fotograflari_3b.jpg"/>İkinci dünya savaşı sırasında askeri amaçlı uçakların geliştirilmesinde yaygın olarak kullanılan planörler, 20 yy.’da büyük bir hız ile gelişen havacılığa ciddi bir ivme kazandırmıştır. Planör havadan ağır, hava akımlarından faydalanarak uçabilen motorsuz bir hava aracıdır. Bu hava aracı ile yapılan uçuşa, "Planörcülük" denir. Planörcülük, havacılığın temeli kabul edilir. Uçmayı öğrenmek, öğretmek için kullanılan en ekonomik ve güvenli hava aracıdır. Planör, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (İnternational Civil Aviation Organization-ICAO) tarafından; “Uçuş esnasında sabit tepkimeler üreten yüzeyler sayesinde kaldırma gücü oluşturabilen, havadan ağır motorsuz hava aracı” olarak tanımlanmaktadIR.Uluslar Arası Sivil Havacılık Teşkilatı (International Civil Avitaion Organization – ICAO) “Havadan daha ağır, kaldırma kuvvetini, belirli durumlarda sabit tutan yüzeylerin aerodinamik reaksiyonlarından alan ve motor gücü olmayan uçak türü,” ” Avrupa Müşterek Havacılık Otoritesi (JAR-Joint Aviation Authorities) , JAR 22 “Planörler ve Motorlu Planörler” ; “Havadan ağır, uçuşu sırasında aerodinamik kuvvetler sayesinde kaldırma kuvveti oluşturabilen yüzeye sahip motorsuz serbest uçuş yapabilen hava aracı,” Uluslararası Sportif Havacılık Federasyonu (FAI) ise; “Sabit kanatları yapısı sayesinde kaldırıcı güç oluşturarak havada süzülme kabiliyetine sahip, havadan ağır motorsuz hava aracı,” olarak tanımlanmaktadır. Planör Nasıl Uçar? Otovinç Kalkışı Uçak ile çekilerek Özellikle eğitim uçuşlarında yaygın olarak kullanılan, ekonomik bir yöntemdir. Özellikle uzun mesafe uçuşlarda, yüksek İrtifa uçuşlarında kullanılır. Maliyeti Otovince göre daha fazladır. Havalanan Bir Planör Nasıl ve Ne kadar Havada Kalabilir? Planör atmosferdeki dikey ve yatay hava akımları ile havanın kaldırma kuvvetinden en verimli şekilde yararlanan gövde yapıları sayesinde havada kalabilirler. Atmosferdeki bu akımlar, meteorolojinin geniş konuları içinde incelenebilir. Bunlar, Atmosferdeki basınç farklılıkları Isınma ve soğuma Yeryüzü şekilleri Karasal ve denizsel iklimlerdir. Planör, motorsuz olması nedeni ile Atmosferdeki her türlü olaydan etkilenir. Bu olayların olumlu ve olumsuz etkileri bulunmaktadır. Planör Pilotları bu olayların tüm sonuçlarını değerlendirebilecek şekilde eğitilirler. Zira havada kalabilmeleri bu bilgilerini en iyi şekilde değerlendirmelerine bağlıdır. Belirli bir bölgede ısınan hava genişler ve yükselir. Yükselen bu sıcak havanın yerini, ondan daha soğuk bir hava doldurur. Bu durum basınç (=sıcaklık) farklılıklarının oluşmasına neden olur. Mühendisler planörler gövdelerini minimum sürtünme-maksimum kaldırma olacak şekilde tasarlarlar. Bununla birlikte planör, herhangi bir kaldırıcı yada itici güce (yani motora) sahip olmadığı için yerçekiminin etkisindedir. Bu etki planörün düzenli bir şekilde yükseklik kaybetmesine neden olur. Ancak mühendisler planör tasarımlarında ağırlık, hız, dayanıklılık, esneklik vb. bir çok değişkeni en iyi şekilde bir arada tutabilecek çözümler sunmaktadırlar. Planörler, uzun süre havada kalabilmek için atmosferdeki hava akımlarından yararlanırlar. Bu hava akımları iki çeşittir; Yelken Uçuşu Termik Uçuşu
Yelken Uçuşu Nedir? Basınç (=sıcaklık) farklılıkları nedeni ile meydana gelen rüzgarlar tepe, dağ gibi yer şekillerine çarparlar. Bu çarpma sonucunda yukarı doğru yükselirler. Planörler, yükselen bu rüzgarlar içerisinde belirli bir yol izleyerek rüzgar ile birlikte yükselirler. Bu uçuşa “Yelken Uçuşu” adı verilir. Planör pilotları, rüzgarın hangi yönden ve hangi şiddette gerçekleşeceğini bilmek zorundadırlar. Zira şiddetli bir rüzgar motoru olmayan planörü sürükleyebilir. Çarpma rüzgarlar ile yükselme tekniği. Yaygın adı ile Yelken uçuşudur. Tepeye çarpan rüzgar yükselir, yükselen bu hava akımının içinde uçan planör de bu hava akımı ile birlikte yükselerek uçuşunu sürdürür. Termik Uçuşu Nedir? Yelken uçuşunda olduğu gibi basınç (=sıcaklık) farklılıkları nedeni ile meydana gelen dikey hava akımları yukarıya doğru yükselirler. Yükselen bu hava akımları sıcak havadır. (Sıcak havanın kinetik enerjisi, dolayısı ile hareket kabiliyeti daha fazladır.) Yükselen sıcak hava içinde dönüşler yapan planör bu sıcak hava ile birlikte yükselir. Bu yükselme, sıcak havanın yoğunlaştığı (yani bulut oluşumunun gerçekleştiği) yüksekliğe kadar devam eder. Buna planörcülükte “Termik Uçuşu” adı verilir.